Publiczna Kampania Edukacyjna o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym i o gospodarce opakowaniami

   

Rolą ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym i opakowaniach jest nie tylko formalne zapewnienie właściwego obchodzenia się ze zużytym sprzętem elektrycznym, elektronicznym i opakowaniami, ale również uświadomienie użytkowników co do ich praw i  obowiązków oraz o wpływie niewłaściwego obchodzenia się na środowiska jak i na nas samych. Tak więc ustawa poza innymi uregulowaniami nakłada na wprowadzających na rynek, zakłady zbierania i odzysku oraz organizacje odzysku obowiązek prowadzenia publicznej kampanii edukacyjnej mającej na celu zapoznanie użytkowników z takimi aspektami  jak:

1. możliwym wpływie substancji stosowanych w sprzęcie i opakowaniach na środowisko i zdrowie ludzi,
2. metodach prowadzenia selektywnego zbierania,
3. dostępnych dla nich systemach zbierania,
4. ich roli w przyczynianiu się do ponownego użycia i odzysku, w tym recyklingu, zużytego sprzętu.

W urządzeniach elektrycznych i elektronicznych są używane materiały i substancje o właściwościach mających negatywny wpływ  na środowisko i na  zdrowie ludzkie. Są to przykładowo substancje takie jak:  PCB, rtęć, tonery barwiące, azbest, HCFC, CFC, HFC, HC,  ciekłe kryształy w wyświetlaczach LCD, substancje promieniotwórcze,  oleje i inne.  Substancje te w wielu przypadkach mogą spowodować, w kontakcie z organizmem ludzkim, bezpośrednią  utratę zdrowia (poparzenie, zatrucie) a także w wielu przypadkach mają wpływ długoterminowy powodujących np. zmiany genetyczne,  powstawanie raka, bezpłodność i wiele innych chorób.

Przykładem negatywnego oddziaływania zarówno na zdrowie człowieka jak i na środowisko jest rtęć. Rtęć jest pierwiastkiem chemicznym, metalem, występującym w warunkach normalnych w stanie ciekłym. Pary i związki rtęci są silnie trujące i powodują nieodwracalne, poważne zmiany w układzie nerwowym oraz zaburzenia psychiczne. Rtęć znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach. Stosowana jest między innymi do napełniania termometrów, barometrów, do wyrobu lamp rtęciowych (świetlówek, żarówek), farb, środków ochrony roślin.

W środowisku naturalnym rtęć tworzy związki organiczne kumulujące się w żywych organizmach. Stwierdzono, że w rzekach zanieczyszczonych nawet w niewielkich ilościach rtęcią ryby kumulują w swoim ciele ogromne jej ilości. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zatrucia, należy np. spożywać różne gatunki ryb, z różnych łowisk.

Niewielkie zatrucie rtęcią może początkowo przebiegać bezobjawowo. Rtęć kumuluje się stopniowo w wielu tkankach organizmu człowieka dając mało charakterystyczne objawy jak: bóle i zawroty głowy, bezsenność, nudności, trudności z koncentracją, zapalenie dziąseł, zaburzenia mowy, ospałość lub nerwowość, sztywnienie stawów, duży spadek odporności organizmu a nawet śmierć. Toksyczna dawka powoduje gwałtowną reakcję układu pokarmowego w postaci bólów brzucha, nudności, wymiotów, metalicznego smaku w ustach i krwawej biegunki.

W celu zapobieżenia ww. skutkom wpływu szkodliwych substancji na organizm ludzki i na środowisko zostały zdefiniowane metody selektywnego zbierania. W wyniku wprowadzenia selektywnej zbiórki wyodrębniono poszczególne frakcje odpadów z jednoczesnym wskazaniem metod dalszego postępowania z nimi. Jest to szczególnie ważne z uwagi na konieczność odrębnego postępowania z poszczególnymi frakcjami (odpady zmieszane, selektywnie zebrane odpady opakowaniowe i surowcowe, odpady niebezpieczne, odpady ulegające biodegradacji, itd.).

Dla zapewnienia selektywnego zbierania odpadów z urządzeń elektronicznych (i innych) niezbędne jest funkcjonowanie odpowiednich systemów zbierania. Przykładowo na terenie gmin Powiatu Warszawskiego Zachodniego można wyróżnić następujące systemy zbierania odpadów komunalnych:

• zbiórka odpadów nie segregowanych,
• selektywna zbiórka odpadów do recyklingu materiałowego,
• zbiórka odpadów niebezpiecznych,
• zbiórka odpadów wielkogabarytowych.

Tak więc posiadacz zużytego sprzętu elektronicznego ma możliwość oddania go do: producenta lub firmy sprzedającej te urządzenia, firmy zbierającej, która ma umowę z producentem lub do punktu wskazanego przez Urząd Miejski (Gminny). Oddanie i dalsze przetworzenie odpadu jest bezpłatne ale należy pamiętać, że koszt dostarczenia leży po stronie użytkownika sprzętu.

Połączenie wymienionych systemów zbierania z metodologią selekcji pozwala na zbieranie odpadów z zużytych urządzeń elektronicznych (i innych) umożliwiające łatwą dalszą obróbkę tych odpadów tj. przetwarzanie, recykling, odzysk.

Użytkownicy sprzętu elektronicznego, jako pierwsi w łańcuchu tworzenia odpadów, poprzez swoją świadomość i postawę praktycznie decydują o dalszym losie odpadów a co za tym idzie o ich wpływie na zdrowie ludzi i środowisko. Dlatego też Powinni pamiętać i przestrzegać narzuconych na nich obowiązków wynikających z ustawy czyli pod żadnym pozorem nie umieszczać zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami i obowiązkowo oddać zużyty sprzęt elektroniczny (zwłaszcza domowego użytku)  zbierającemu zużyty sprzęt.

Z dodatkowymi informacjami na ten temat można zapoznać się na stronie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ).

Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym i o gospodarce opakowaniami

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym  (Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495). ze zmianami z Dz.U. 2008r. Nr 223, poz. 1464, USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

USTAWA z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. 2013 poz. 888), która określa wymagania, jakim powinny odpowiadać opakowania wprowadzane do obrotu, zasady działania organizacji odzysku opakowań, zasady postępowania z opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi, zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej.

Firma LAB-EL jest producentem urządzeń przeznaczonych do zastosowań profesjonalnych (nie przeznaczonych do użytku domowego) i jest zarejestrowana w rejestrze GIOŚ jako wprowadzający pod numerami odpowiednio:

• E0004174W - LAB-EL AUTOMATYKA,
• E0004177W - LAB-EL Elektronika Laboratoryjna S. J.

Wybrane obowiązki wynikające dla firmy LAB-EL podane zostały poniżej w postaci fragmentów ustawy:

Art. 2

1. Przepisy ustawy stosuje się do:
1) sprzętu wyprodukowanego i wprowadzonego na terytorium kraju;
2) sprzętu wprowadzonego na terytorium kraju w drodze importu lub wewnątrz wspólnotowego nabycia;
....

Art. 21

Wprowadzający sprzęt jest obowiązany umieszczać numer rejestrowy na fakturach i innych dokumentach sporządzanych w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej.
.....

Art. 23

1. Wprowadzający sprzęt jest obowiązany do umieszczenia na sprzęcie oznakowania, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do ustawy.
2. Oznakowanie, o którym mowa w ust. 1, powinno być umieszczone w sposób wyraźny, czytelny i trwały.
3. Jeżeli jest to uzasadnione wielkością lub funkcją sprzętu, oznakowanie, o którym mowa w ust. 1, może być umieszczone na opakowaniu zbiorczym, na instrukcji użycia lub na gwarancji sprzętu.
.....

Art. 23a

1. Wprowadzający sprzęt jest obowiązany prowadzić publiczne kampanie edukacyjne. 
.....

Art. 29

Wprowadzający sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany do zorganizowania i sfinansowania zbierania, przetwarzania, odzysku, w tym recyklingu, i unieszkodliwiania zużytego sprzętu pochodzącego od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe:
1) powstałego ze sprzętu wprowadzonego przez niego na terytorium kraju po dniu 13 sierpnia 2005 r.;
2) powstałego ze sprzętu wprowadzonego przez niego na terytorium kraju do dnia 13 sierpnia 2005 r., jeżeli zużyty sprzęt jest zastępowany przez sprzęt tego samego rodzaju co sprzęt dostarczony przez tego wprowadzającego, przy czym finansowanie zbierania, przetwarzania, odzysku, w tym recyklingu, i unieszkodliwiania tego sprzętu może być również ponoszone przez jego użytkownika w zakresie określonym w umowie zawartej pomiędzy wprowadzającym sprzęt i użytkownikiem.
..............

Art. 33

1. Wprowadzający sprzęt jest obowiązany zapewnić sieć zakładów przetwarzania o zdolnościach przetwórczych umożliwiających przetworzenie zebranego zużytego sprzętu, obejmującą terytorium kraju."
..............

Rozdział 5

Obowiązki użytkownika sprzętu

Art. 35

Użytkownik sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych jest obowiązany do oddania zużytego sprzętu zbierającemu zużyty sprzęt.

Art. 36

Zabrania się umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami.
............

Gdzie oddać zużyty sprzęt ?

Zakładem, z którym  firma LAB-EL podpisała umowę na zbieranie i przetwarzanie zużytego sprzętu elektronicznego jest:

• Electro-System Organizacja Odzysku
  Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A.
  ul. Zawodzie 16
  02-981 Warszawa
  Nr GIOŚ E0009822S

Do zakładów tej firmy, jak  też  do siedziby firmy  LAB-EL, można, zgodnie z ustawą, przekazywać nieodpłatnie zużyty sprzęt elektroniczny firmy LAB-EL.

Informacje o innych lokalnych punktach zbiórki zużytego sprzętu można znaleźć na stronie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy lub na stronach najbliższego urzędu miasta.