LBX - idziemy do przodu

Andrzej Łobzowski, Wojciech Szkolnikowski

LAB-EL Elektronika Laboratoryjna S.J.
artykuł publikowany w piśmie POMIAR nr 02/2013

Oprogramowanie LBX, opracowane i produkowane w firmie LAB-EL, było już omawiane na łamach magazynu Pomiar w aspekcie obsługi jednego ze standardów komunikacyjnych stosowanych w automatyce i pomiarach, a mianowicie MODBUS RTU. Jest to niewielki fragment z wielkiej gamy funkcji, jakie program może realizować. W niniejszym artykule zaprezentujemy program LBX, jako znakomite narzędzie wspomagające akwizycję i wizualizację danych pomiarowych. A więc, od początku.

Jaki system operacyjny?

Rozważaliśmy Linuks lub Windows, pozostał Windows, niemniej na zamówienie możliwe jest przygotowanie części serwerowej LBX pod Linux lub Unix.

Dlaczego Windows?

System Windows jest najbardziej popularnym, łatwo dostępnym systemem operacyjnym, co również dzięki przystępnej cenie i prostocie obsługi, czyni go główną platformą użytkową. Firma LAB-EL, wychodząc na przeciw potrzebom i preferencjom klientów, dostosowała swoje oprogramowanie do wymagań tego właśnie systemu.

LBX - dlaczego „X”?

Nazwa programu nawiązuje do oznaczenia typów produkowanych przyrządów, które wszystkie zawierają litery „LB”, pochodzące od LAB-EL. Literą „X” oznaczana jest niewiadoma w równaniach, coś nieznanego do momentu rozwiązania zadania. Przystępując do tworzenia programu jako produktu nie wiedzieliśmy jak rynek zareaguje na nową propozycję w naszej ofercie, nie znaliśmy wyniku. Dzisiaj już wiemy, równanie z niewiadomą „X” zostało rozwiązane, „X = sukces”.

Kto jest użytkownikiem?

LBX jest programem uniwersalnym do obsługi aparatury pomiarowej i obejmuje całą ofertę firmy LAB-EL. Użytkownicy systemów monitoringu temperatury i wilgotności, opartych o przyrządy produkowane w firmie LAB-EL, mają możliwość skonfigurowania go według własnych potrzeb i wymagań. Adresatami są użytkownicy magazynów, hurtowni, zakładów produkcji spożywczej i farmaceutycznej, muzea, obiekty zabytkowe, sakralne, archiwa, czyli jednym słowem wszyscy Ci, którzy muszą monitorować warunki środowiskowe w swoich pomieszczeniach, zgodnie z obowiązującymi przepisami i systemami jakości oraz ze zdrowym rozsądkiem.

Jak pracuje LBX?

Program LBX może być instalowany na komputerze z dowolnym systemem operacyjnym typu Windows (włącznie z Windows 8), jako tzw. serwer lub klient. Serwer, to komputer na którym tworzona jest baza danych pomiarowych, generowane są stany alarmowe oraz do którego podłączone są urządzenia pomiarowe i wykonawcze. Klient, to dowolny komputer podłączony do sieci lokalnej lub zewnętrznej, skonfigurowany tak, aby mógł korzystać z zasobów serwera oraz, przy odpowiednich uprawnieniach użytkownika, zarządzać nimi. Przyrządy pomiarowe i tzw. koncentratory (wielowejściowe urządzenia, posiadające pamięć, służące do akwizycji danych, które następnie pobierane są przez serwer do bazy danych) mogą być podłączone do serwera bezpośrednio (poprzez porty szeregowe COM, USB), przez sieć komputerową LAN lub drogą radiową poprzez modemy np. GSM. Urządzenie wykonawcze np. przekaźniki, modemy telefoniczne i komórkowe, są również podłączone do serwera. Standardy sygnałów stosowanych i akceptowanych przez LBX to: sygnały analogowe: prądowe 0/4...20mA, napięciowe 0/2...10V, sygnały binarne, sygnały temperaturowe z czujników termistorowych oraz, najczęściej używane, sygnały cyfrowe: S300 (cyfrowa pętla prądowa). LBX obsługuje także sygnały w standardzie Modus RTU (przez RS232, RS485, USB) lub Modus TCP (przez sieć LAN).

LBX, a inne systemy SCADA?

Oprogramowanie LBX posiada pełne właściwości systemów SCAD-owskich. Ma możliwość tworzenia własnych ekranów synoptycznych (ekrany użytkownika) poprzez wykorzystanie tzw. obiektów dynamicznych, dzięki czemu zmienne pomiarowe można „rzucić” na np. plan pomieszczenia i dzięki temu mieć spojrzenie typu „one look”, na obraz wizualizacyjny procesu. Posiada możliwość obsługi standardów Modbus i innych specjalizowanych standardów stosowanych w automatyce i w metrologii, rozszerza możliwości systemu o obsługę urządzeń spoza oferty LAB-EL. Reasumując, system LBX daje możliwości oprogramowania SCADA za wielokrotnie niższą cenę.

Czy LBX może współpracować z innymi systemami?
Generalnie, na tak postawione pytanie odpowiadamy – tak.

LBX odczytuje dane z urządzeń, a także udostępnia własne dane dla innych systemów i urządzeń. Program obsługuje na przykład urządzenia dowolnych producentów wyposażone w interfejsy systemu Modbus RTU oraz Modbus TCP, odwołując się do rejestrów urządzeń. Dodatkowo posiada wbudowany serwer MODBUS TCP, który odpowiada na zapytania z urządzeń master. Innym sposobem na odczyt bieżących danych z programu jest wykorzystanie standardu DDE.
Dane historyczne mogą być udostępniane przez LBX za pomocą sterowników ODBC, zapisując w prosty dla użytkownika sposób zebrane dane do praktycznie dowolnej bazy danych. Można także wykorzystać wbudowany w LBX serwer WWW, dzięki czemu dostęp do danych rozszerza się na wszystkie urządzenia wyposażone w przeglądarkę z dowolnym systemem operacyjnym (w tym przenośne tablety i smartfony).

Jakie są zasady licencjonowania?

Oprogramowanie LBX użytkowane jest na zasadach praw licencyjnych. Każdy użytkownik otrzymuje tzw. klucze licencyjne oraz numer licencji. Klucz oprócz numeru licencji zawiera liczbę czujników pomiarowych zainstalowanych w systemie. Dołączenie dodatkowego czujnika do systemu, wymaga rozszerzenia licencji poprzez zmianę klucza. Klucze generowane są okresowo lub bez ograniczenia terminu ważności. Użytkownik posiadający licencję bez ograniczenia terminu ważności, może przez okres dwóch lat pobierać i instalować nowe wersje oprogramowania LBX. Po upływie okresu dwóch lat system domaga się odnowienia praw do aktualizacji, której koszt wynosi tylko 20% początkowej wartości licencji.

Czy cena jest adekwatna do możliwości?

Cena systemu jest niewspółmiernie niska w stosunku do osiąganych efektów wynikających z ochrony wielkich zasobów materialnych, np. składowanych w magazynach farmaceutyków lub produktów spożywczych.

Co dalej?

Zaczęło się w 2002 roku od wersji 1.1.1, w dniu pisania artykułu jest już wersja 1.7.66. W programie wprowadzane są na bieżąco zmiany, poprawki oraz dodatkowe funkcje do obsługi nowych urządzeń i do realizacji nowych algorytmów przetwarzania danych. Wszelkie mankamenty, które mogą pojawić się w konkretnej konfiguracji, są w trybie natychmiastowym usuwane. System rozwija się również dzięki wszelkim uwagom i propozycjom zgłaszanych przez naszych użytkowników.

Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowym opisem programu na stronie: www.label.pl