Wzorcowanie to operacja mająca na celu ustalenie wartości wskazywanych przez przyrząd wzorcowany, w tym przypadku termometr, w stosunku do odpowiadających im wartości wzorca miar.
Proces kończy się wystawieniem świadectwa wzorcowania, na którym znajduje się tabela z wynikami pomiarów, informacje na temat użytych wzorców i data wykonania badania. Wzorcowanie termometrów przeprowadzane jest w termostatach w kąpieli kalibracyjnej, termostatach suchych lub w komorze klimatycznej. Wzorcowanie w termostacie dotyczy przede wszystkim termometrów z zewnętrznymi czujnikami temperatury, natomiast wzorcowanie w komorze klimatycznej jest stosowane, kiedy konstrukcja mechaniczna termometru nie pozwala umieścić go w termostacie. Szczegółowe metody wzorcowania termometrów są opisane w odpowiednich instrukcjach.
Po co i jak często wykonujemy wzorcowanie?
Wzorcowanie wykonuje się, aby mieć potwierdzenie, że wskazania urządzenia pomiarowego są poprawne. Może się jednak zdarzyć, że otrzymane w procesie wzorcowania wyniki będą się różnić od oczekiwanych. W takiej sytuacji urządzenie może zostać uznane za niesprawne i wycofane z eksploatacji bądź, jeśli to możliwe, skierowane do adiustacji, która ma na celu przywrócenie dokładności pomiarowej oferowanej przez producenta. Usługi wzorcowania wykonują laboratoria wzorcujące, działające na ściśle określonych warunkach.
Pomimo tego, że aktualnie obowiązujące przepisy nie precyzują okresu ważności świadectw wzorcowania, ani nie narzucają, jak często powinno być wykonywane wzorcowanie przyrządów pomiarowych, to dla uzyskania precyzyjnych pomiarów powinno się je powtarzać. Czynniki mające wpływ na częstotliwość wykonywania powtórnych wzorcowań to m.in.
- znaczenie dokładności pomiaru dla użytkownika;
- warunki sprzyjające zanieczyszczeniom mechanicznym i chemicznym, które mogą zaburzyć właściwą pracę urządzenia pomiarowego;
- narażenie przyrządów pomiarowych na ekstremalne temperatury i wilgotność.
Ile kosztuje wzorcowanie termometrów?
Koszt usługi wzorcowania termometru zależy od rodzaju urządzenia pomiarowego i najczęściej wynosi kilkaset złotych. W przypadku najbardziej zaawansowanych termometrów, jak np. precyzyjne termometry laboratoryjne czy wielokanałowe, cena jest zdecydowanie wyższa – od kilku do nawet ponad 20 tysięcy złotych. Pomimo wysokich kosztów wzorcowanie jest niezbędne do bezbłędnego wykonywania precyzyjnych pomiarów.