Wysychające rzeki to problem, który na przestrzeni wieków dotykał różne regiony świata. Jednym z najbardziej znanych przypadków jest wyschnięcie rzeki Saraswati w starożytnych Indiach, które miało miejsce około 2000 lat p.n.e., co spowodowało upadek cywilizacji doliny Indusu. Rzeka Kolorado w Stanach Zjednoczonych również wielokrotnie doświadczała poważnych spadków poziomu wody, a w ostatnich latach poziom wysychania zbliża się do krytycznego, zagrażając mieszkańcom Kalifornii i innych stanów. W Europie, w 2022 roku, Dunaj i Ren osiągnęły historycznie niskie poziomy wody, co spowodowało problemy z transportem wodnym i rolnictwem. W ostatnim czasie podobna sytuacja spotkała również Wisłę, meteorolodzy poinformowali o wstrząsającym spadku poziomu wód – warszawskie stacje hydrologiczne sygnalizowały zaledwie 20 centymetrów.
Proces wysychania rzek jest w dużej mierze wynikiem zmian klimatycznych, które wpływają na wzrost temperatur oraz nasłonecznienia. Wysokie temperatury przyspieszają parowanie wody zarówno z powierzchni rzek, jak i z gleby, co powoduje, że rzeki tracą wodę szybciej niż są w stanie ją uzupełniać. Parowanie jest naturalnym procesem, w którym woda z powierzchni ziemi, zbiorników wodnych i roślin zamienia się w parę wodną pod wpływem ciepła słonecznego. W regionach, gdzie temperatura i nasłonecznienie są wysokie, takie jak obszary pustynne i półpustynne, zjawisko to jest szczególnie dotkliwe, prowadząc do szybkiego wysychania zbiorników wodnych.
Wysychające rzeki niosą ze sobą wiele zagrożeń dla ludzi i środowiska. Przede wszystkim stanowią zagrożenie dla zaopatrzenia w wodę pitną oraz dla rolnictwa, które zależy od nawadniania. Ponadto wysychanie rzek prowadzi do zniszczenia ekosystemów, co wpływa na bioróżnorodność oraz życie wielu gatunków. Zmniejszenie przepływu wód może również skutkować zwiększeniem ryzyka pożarów lasów oraz pogorszeniem jakości powietrza. Globalne ocieplenie intensyfikuje te problemy, podnosząc średnie temperatury na całym świecie i przyspieszając procesy parowania, co czyni rzeki jeszcze bardziej podatnymi na wysychanie.
Natężenie promieniowania słonecznego oraz nasłonecznienie mają wpływ na stan wód lądowych. Parametry te są mierzone przy pomocy profesjonalnych mierników, tzw. pyranometrów. Przykładowym modelem takiego przyrządu jest LB-900. Urządzenie to jest wytrzymałym, precyzyjnym oraz prostym w obsłudze pyranometrem.